วันจันทร์, ตุลาคม 29, 2550

บางด้านของความสำเร็จ

จำไม่ได้ว่าใครพูด แต่เขาพูดไว้ว่าวัยของเขานั้นไม่ใช่วัยที่จะถูกคาดหวังจากผู้อื่นอีกแล้ว เขาพูดในฐานะผู้ได้รับรางวัลโนเบล ผมรู้สึกคร่าวๆ ว่าเขาอายุเกิน 70 ปีแล้ว อันที่จริงคนที่ได้โนเบลก็อายุมากๆ กันทั้งนั้น พวกเขาไม่ได้ทำงานเพื่อโนเบล แต่เนื้องานทำให้โนเบลเป็นของพวกเขา เคิร์ท โคเบน ฆ่าตัวตายหลังจากอายุผ่านเบญจเพสมาได้ไม่นานนัก ขณะนั้นเขาคือฮีโร่คนล่าสุดของวงการดนตรีและโด่งดังไปทั่วโลก ไม่มีใครรู้ว่าถึงที่สุดแล้วเขาฆ่าตัวตายเพราะอะไรกันแน่ แต่น่าจะมาจากความสำเร็จชนิดที่ตั้งตัวไม่ทัน ความตึงเครียดที่เกิดจากความสำเร็จ และเป็นไปได้ว่าเขาประสบความสำเร็จมากเกินไปแต่รู้จักชีวิตน้อยเกินไป ผมว่าความสำเร็จมีหนาม (ที่มองไม่เห็น หากมีอยู่จริง) คอยทิ่มตำผู้ที่ครอบครองมันไว้
ที่อเมริกาเคยมีการวิจัยพบว่าผู้ที่ประสบความสำเร็จตั้งแต่ช่วงต้นๆ ของชีวิตมักอายุสั้น (ก็แค่การวิจัย อย่าเพิ่งหวาดกลัวหรือต่อต้าน) นักวิจัยคนหนึ่งบอกว่าผู้ที่ประสบความสำเร็จโดยใช้เวลาอันสั้นนั้นจะพบความตึงเครียด ที่เครียดเพราะมันเหมือนว่าชีวิตมีพันธะอยู่ตลอดเวลา พอเครียดมากๆ ก็อาจนำไปสู่จุดจบของชีวิต แต่เขาผู้นี้บอกว่า ความทะเยอทะยานของคนเราไม่ใช่เรื่องที่ไม่ดีและมันไม่เคยฆ่าใคร เขาเพียงแค่อยากอธิบายสาเหตุของการมีอายุสั้นสำหรับพวกที่ประสบความสำเร็จในชีวิตอย่างรวดเร็ว ถ้าวัดกันด้วยวิธีนี้ผมอายุไม่สั้นแน่นอน และอาจจะยืนเกินเหตุด้วยซ้ำ
สตีวี่ วอนเดอร์ ประสบความสำเร็จตั้งแต่เด็ก อายุแค่ 11-12 ขวบเขาก็โด่งดังเป็นพลุแตก แต่เขาไม่ได้อายุสั้น ปัจจุบันสตีวี่อายุ 53 ปีแล้ว บางทีดวงตาที่พิการของเขาอาจช่วยเอาไว้ สตีวี่รู้สึกถึงความสำเร็จว่าเป็นเช่นไร แต่ไม่อาจเห็นว่าความสำเร็จรูปร่างหน้าตาเป็นอย่าไร ผิดกับไมเคิล แจ็คสัน ที่ประสบความสำเร็จตั้งแต่เด็กเช่นกัน แจ็คโค (ชื่อที่สื่อมวลชนเรียก) เป็นคนตาดีเลยเห็นความสำเร็จชัดมาก เห็นแล้วก็ฟ้งซ่าน ประกอบกับเป็นคนช่างอ่อนไหว ยิ่งอายุมากก็เลยยิ่งเพิ้ยน เพราะแบกรับความกดดันจากความสำเร็จไว้คนเดียว พ่อแม่พี่น้องไม่ได้มาช่วยแบก
ปัจจุบันการงานของแจ็คโคไม่ได้รุ่งเรืองเหมือนเก่า เขากำลังกลายเป็นอดีตราชาเพลงป็อป จึงไม่น่าแปลกใจที่ข่าวของแจ็คโคที่ออกมามีแต่ด้านลบ ผมสนใจว่าเขาจะอายุสั้นหรือเปล่า เพราะทำศัลยกรรมมากมายขนาดนั้น คงจะมีผลกระทบอะไรบ้างแหละนะ แล้วมันมีแนวโน้มว่าแจ็คโคอาจจะคิดฆ่าตัวตาย เพราะโลกจริงๆ ไม่ได้มหัศจรรย์เหมือนโลกที่เขาสร้างขึ้นในใจ
ทำไมคนเราจึงเสาะหาความสำเร็จกันนัก มีคนบอกว่ามันคือสัญชาตญาณชนิดหนึ่งของมนุษย์ เพราะเมื่อประสบความสำเร็จกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง คนคนนั้นก็จะถูกยอมรับ พอได้รับการยอมรับแล้ว ชีวิตก็จะเปลี่ยนไปในทางบวก ในความสำเร็จนั้นอาจจะประกอบด้วยชื่อเสียง เงินทอง เกียรติยศ อำนาจ ฯลฯ ซึ่งทำให้อยู่ในสังคมได้สะดวกสบายขึ้น นอกจากนี้ความสำเร็จยังทำให้คนที่เป็นเจ้าของมันรู้สึกเหนือกว่าคนอื่น ไม่ว่าจะโดยรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ตาม
แจ็ค นิโคลสัน เคยให้สัมภาษณ์ว่าอายุ 42 สำหรับเขานั้นกำลังดีทีเดียว ผ่านอะไรมาพอสมควร ประสบความสำเร็จก็พอประมาณ แต่เขากลัวตอนที่อายุจะเข้าวัย 50 กลัวความแก่ว่างั้นเถอะ เดี๋ยวนี้เขาอายุใกล้ 60 แล้ว เขาเคยคุยกับซีดนีย์ ปอยเดียร์ ดาราผิวสียอดฝีมือ ซีดนีย์บอกกับเขาว่าต้องลองอายุ 70 ปีดู แล้วจะพบความมหัศจรรย์ของชีวิตอีกแบบหนึ่ง ถ้าเคิร์ท โคเบน คิดและรู้สึกได้สักครึ่งหนึ่งของแจ็คก็คงไม่ฆ่าตัวตาย ที่สำคัญแจ็คมาประสบความสำเร็จตอนผ่านโลกมาระดับหนึ่งแล้ว
ไม่มีใครชอบความล้มเหลว แต่ก็ใช่ว่าทุกคนจะประสบความสำเร็จไปหมด คนล้มเหลวนั้นไม่ต้องประคับประคองความล้มเหลวของตนเอง มีแต่อยากสลัดมันทิ้งไป ส่วนคนที่ประสบความสำเร็จมีพันธะมากมาย ไอ้พันธะนี่แหละที่หนัก มันเหมือนการประคับประคองของหนักเอาไว้ ผมโชคดีอีกตามเคยที่ไม่รู้ว่าหนักนั้นเป็นอย่างไร
ตอนนี้ก็แค่ล้มแล้วอย่าให้คนมาข้าม เหลวแล้วก็อย่าให้มันไหลไปไกลนัก

(บางด้านของความสำเร็จ หนังสือ คนเป็นของฟ้าและเวลาเรามีน้อย ปลาอ้วน เขียน สำนักพิมพ์เคล็ดไทย พิมพ์ปี 2547 )

1 ความคิดเห็น:

ไม่ระบุชื่อ กล่าวว่า...

แวะเข้ามาอ่านงานพี่ครับ